Месяц: Март 2019

12.03.2019
Դասարանում 
Ռուբայաթ. քննարկել, գրավոր վերլուծել բլոգում 


Այս գետը,— նայի՛ր,— նա հոսում է,
Քեզ թվում է թեկուզ անփոփոխ:
Իսկ քո փառքը, հիմար, երազում է—
Հավերժական կոթող։

Անտառը թափում է իր սաղարթը,
Անտառում հատնում է ու վատնում,
Բայց նայի՛ր— ինչքա՜ն նա զվարթ է,
Ինչքան նո՜ր է— ու մի՛շտ անհատնում։

Թե կտոր տեսնես մի ամպի— ասա՝ սա ուրի՜շ է արդեն.
Թե նստես, թե իջնես թամբից— ասա՝ սա ուրի՜շ է արդեն,
Վերադարձը դարձ չէ այլևս և ո՛չ էլ կրկնություն հնի,
Քո անցած ամե՛ն մի ճամփին ասա՝ սա ուրի՛շ է արդեն։

Ախ, նայե՛ք, այդ մարդը, այդ հիմարը.— նա տեսնում է լոկ այն, ինչ տեսնում է.
Հավատում է նա, որ սա քար է. նա տեսնում է լոկ այն, ինչ տեսնում է
Դու ծաղրիր նրան, իմաստո՛ւն, դու տեսնում ես աճումն ու ընթացքը
Եվ գիտես, որ ընթացք է աշխարհը,— նա տեսնում է լոկ այն, ինչ տեսնում է։

Ասում են՝ վիթխարի հերոս, հանճարեղ է եղել Իսքյանդարը
Շարժել է, խառնել է իրար ազգեր ու ցեղեր Իսքյանդարը.
Բայց գիտե՛ս դու շարժումն ու ընթացքը և գիտես՝ չլիներ թե ընթացքը—
Աշխարհում և մի շյուղ անգամ դժվա՛ր թե շեղեր Իսքյանդարը:

Մի հարուստ դերվիշ էր եկել, նա ասում էր, թե ցնո՛րք է կյանքը.
Անիմաստ, անգո մի տեսիլ, երկնային մի շնո՛րհք է կյանքը.
Դու շարժե՞լ ես արդյոք բազուկներդ, վաստակե՞լ ես արդյոք ու հոգնել,—
Ուրեմն գիտե՛ս դու անշուշտ, թե ինչո՞վ է, որ նորք է կյանքը։

Տնային աշխատանք
Կարդա՛ Չարենցի ,,Տաղարան,, շարքը, ընտրի՛ր քեզ անծանոթ որևէ բանաստեղծություն, սովորի՛ր անգիր:
Գրի՛ր շարադրություն տրված վերնագրերից մեկով.

• Ինչքան որ հուր կա իմ սրտում…
• Էլի գարուն կգա…
• Աշխարհը երգով…
• Ես իմ անուշ Հայաստանի …
• Տեսնո՞ւմ ես…

Էլի գարուն կգա

Էլի գարուն կգա և մարդիկ դուրս կգան իր տներից։ Կծաղկի առաջին ծաղիկը և կվերադառնա արևը։ Ցուրտ ձմեռից հետո հալվում է ձյունը և գալիս են թիթեռները և զատիկները։ Ոչ միայն թիթեռները և զատիկները, նաև թռչունները։ Ես գարնանը արթնանում եմ թռչունների ծվծվոցներից և վեր եմ կանում լավ տրամադրությամբ։ Երբ հալվում է ձյունը այդ ձյան տակից դուրս են գալիս կանաչ խոտերը։ Բոլոր տներում մարդ չի լինում, որովհետև նրանք դուրս են գալի և գնում այգիներ, մոլեր, թանգարաններ և այլն։ Ձմռանը հավես չի լինում ինչ — որ տեղ գնալու, իսկ գարնանը տրամադրությունը բարձրանում է և հավեսը փախնում է։

Գրել տասնորդական կոտորակի տեսքով`
11,33 = 1133/100
0,988 = 988/ 1000
1,324 = 1324/1000
0,007 = 7/1000
59,0007 = 590007/10000
0,4670 = 4670/10000
45,743 = 45743/1000
Տասնորդական կոտորակը ներկայացնել դիրքային գրառման տեսքով`
35/100 = 0,35

135/100 = 1,35
55/1000 = 0,055
453/10 = 45,3
567/10000 = 0,0567
45/10 = 4,5

Դասարանում 
Հայերենի ֆլեշմոբ

Քննարկում՝

Գիտե՞ք, որ գարուն է արդեն,

Բոլորը թափվել են փողոց.

Լսո՞ւմ եք անուշ մի զնգոց –

Գիտե՞ք, որ գարուն է արդեն։

Դյութում են շրթերը վարդե,

Սրտերը կրակ են ու բոց-

Գիտե՞ք, որ գարուն է արդեն,

Տնային աշխատանք

Ռուբայաթը սովորի՛ր անգիր:

Ապրում ես, շնչում ես, դու դեռ կաս — բայց ամե՛ն վայրկյան դու ա՛յլ ես.

Անցյալ է դառնում քո ներկան — ու ամե՛ն վայրկյան դու ա՛յլ ես.

Բայց ներկան քո — հո՛ւնտ է գալիքի՝ մեռնելով — նա սնում է գալիքը,
Եվ այսպես– տևում ես դու երկար, — ու ամե՛ն վայրկյան դու ա՛յլ ես:

Ռուբայաթներից ևս մեկը սովորի՛ր անգիր՝ քո ընտրությամբ: 

IV

Նա հոսում է, ալիք առ ալիք,
Եվ ամեն վայրկյան— այն չէ՛,
Եվ ամեն մի վայրկյանը— հնչեղ
Ներկա է, անցյալ— ու գալիք։

1. Բացատրի՛ր բառերը՝ հունտ, սնել:

հունտ — շերմի ձու, հատիկ

սնել — սնու

2. Գրավոր մեկնաբանի՛ր ռուբայաթը:

3. Գրի՛ր շարադրություն ,,Ամեն վայրկյան դու այլ ես,, վերնագրով:

Ամեն վայրկյան դու այլ ես

Ամեն վայրկյան դու ուրիշ ես, մեկ վայրկյան առաջ դու զայրացած էիր: Իսկ մեկ վայրկյան հետո երջանիկ: Ինչպե՞ս կարող է այդպես լինել կամ ո՞վ է այդպիսին: Ես չգիտեմ թե ինչպես կարող է այդպես լինել, բայց գիտեմ թե ով է այդպիսին: Դա իմ մայրիկն է և իմ ընկերուհին: Չեմ նշելու, թե որ մի  ընկերուհին է, որպիսզի այդ մարդը հանկարծ չնեղանա: Մայրիկս կարող ինձ հետ ջերմ խոսալ, իսկ երբ իմ փոքրիկ եղբայրը չարություն է անում նա զայրանում է և փոքրիկ եղայրիս վրա և ինձ: Տեսնում եք թե ինչ անարդար է կյանքը: Եթե իմ մայրիկը այդպիսին է, դա նշանակում է իմ ընկերուհին ել պարտադիր այդպիսին պետքե լինի: Մի պահ նա ուրախ է իսկ մեկ վայրկյան հետո արդեն լացում է: Իհարկե անհայտ է թե ինչից է լացում, բայց դե:

Դասարանում 
,,Շունը,, պատմվածքի քննարկում: 
Գոյականի հոլովները

Բառերից քանիսի՞ արմատին կարող է միանալ և բառ կազմել -իք վերջածանցը, կազմի՛ր հնարավոր տարբերակները և գրի՛ր։

Համերաշխորեն, հավաստել, բարունակ, արևագալ, ավետաբեր, կարծեցյալ, հիշաչարություն, անկեղծանալ։

Տնային աշխատանք
Հետաքրքիր դեպքեր Չարենցի կյանքից:  Կարդա՛: 

Անգիր սովորի՛ր բանաստեղծությունը: 

Կուզեմ հիմի փչե զուռնեն — հարբած ըլիմ մինչև էգուց.
Ամեն մարդու ընկեր ըլիմ — ու բաց ըլիմ մինչև էգուց։

Ֆայտոն նստած՝ անցնեմ քուչով, պատուհանից վրես նայես՝
Էշխդ անքուն սիրտս ընկնի — ու լաց ըլիմ մինչև էգուց։

Խելքս քամուն, հովին տված՝ երթամ ընկնեմ դուքան ու բաղ՝
ընկերների սուփրին¹ գինի ու հաց ըլիմ մինչև էգուց։

Երթամ — ուրիշ գոզալների գիրկը դնեմ գլուխս տաք՝
Քո էդ անուշ, ազիզ տեսքով հարբած ըլիմ մինչև էգուց։

Ինչքան աշխարհը սիրես ու աշխարհով հիանաս —
Այնքան աշխարհը անուշ ու ցանկալի կլինի.
Թե ուզում ես չսուզվել ճահճուտները անհունի —
Պիտի աշխարհը սիրես ու աշխարհով հիանաս:
Այնպե՜ս արա, որ կյանքում ո՜չ մի գանգատ չիմանաս,
Խմի՜ր թախիծը հոգու, որպես հրճվանք ու գինի.
Որքան աշխարհը սիրես ու աշխարհով հիանաս —
Այնքան աշխարհը անուշ ու ցանկալի կլինի…
Ե. Չարենց

1. Բացատրի՛ր այս տողերը՝ Ինչքան աշխարհը սիրես ու աշխարհով հիանաս —
Այնքան աշխարհը անուշ ու ցանկալի կլինի:

Իմ կարծիքով այս տողերում ասվում է, որ ինչքան քո կյանքը հաճույքով անցկացնես այդ քան էլ ուրախ էլ կվայելես։

2. Բացատրի՛ր բառերը՝

անհուն — Հատակ չունեցող, անհատակ, չափազանց խոր:

գանգատ — Տրտունջ, բողոք, դժգոհություն:

հրճվանք — ցնծություն, մեծ ուրախություն:

3․ Բանաստեղծությունը վերնագիր չունի, վերնագրի՛ր:

<<Վայելիր քո կյանքը>>

0,11 x 100 = 11
3,2 x 10 = 32
0,0074 x 100 = 0,74
12/10 x 1000 = 12/10 = 1,2 x 1000 = 1200
0,00987 x 10 = 0,987
143/10000 x 10
33/100 x 1000 = 33/100 = 33 x 1000 = 33000
0,98 x 100 = 98
0,007 x 10 = 0,07
43,67 x 1000 = 43670
567,1 x 10 = 5671
740,45 x 10000 = 7404500

Դասարանում 
Գոյականի հոլովում 
Կետադրի՛ր տեքստը:

Տնային աշխատանք
Կարդա՛ ,,Շունը,, պատմվածքը: 
Անհասկանալի բառերը դուրս գրի՛ր, բառարանի օգնությամբ բացատրի՛ր: 
Գրի՛ր քո կարծիքը ստեղծագործության վերաբերյալ, ի՞նչ տվեց քեզ այս պատմվածքը: 
Երբևէ շուն պահե՞լ ես կամ շփում ունեցե՞լ ես շների, գրի՛ր այդ մասին: 

Իմ սիրելի կենդանին

Ես սիրում եմ բոլոր կենդանիներին, բայց իմ ամենասիրելի կենդանին դա շունն է և գերմանամուկը։ Ես պահել եմ շատ կենդանիներ, պահել եմ երկու հատ թութակ, երկու հատ ձուկ և մի հատ գերմանամուկ։ Իմ մի թութակը պատուհանից թռչեց գնաց, իսկ մյուսը իմ եղբայր Արայիկը նվիրեց իր ուսուցչուհուն։ Ձկներին բոլորին նվիրեցինք։ Ստացվում է, որ գերմանամուկը ավելի շատ եմ պահել։ Նա շատ զվարճալի կենդանի է, ամբողջ օրը ինձ հետ է խաղում, իսկ ամբողջ գիշեր իր վանդակում թռվռում էր։ Բարձրանում էր իր վանդակի ամենա վերևը և քցվում ներքև և այդպես ամբողջ գիշեր։ Նա ինձ նման սիրում էր պահմտոցի խաղալ, նրան երբ բաց էի թողնում ձեռքիցըս նա բասկաթոռից ցած էր իջնում և գնում կամ դարակի տակ կամ էր մահճակալների տակ։ Մեկ անգամ այնպես էր պախկվեր ամբողջ օրը չենք կարողացել գտնել։ Երբ երեկոյան իմ հայրիկը եկավ գերմանամուկն դուրս եկավ և գնաց հայրիկիս մոտ։ Իսկ հայրիկը վախենում էր գերմանամկից։ Ցավոք նա հիմա մեզ հետ չի, թե չէ ես այս շարադրությունը չէի գրի այլ կխաղայի իրա հետ։