Դերանուն-անվան դեր կատարող
Խոսքում գոյական, ածական, թվական անունները չկրկնելու համար հաճախ դրանք փոխարինում են անվան դեր կատարող բառերով՝ դերանուններով:
Դերանունները լինում են ութ տեսակ
- անձնական
- ցուցական
- փոխադարձ
- հարցական
- հարաբերական
- որոշյալ
- անորոշ
- ժխտական
Անձնական դերանուններ մատնացույց են անում խոսող, խոսակից կամ մի երրորդ անձ՝ առանց դրանք անվանելու:
Առաջին դեմք ՝ ես, ինքս, մենք ինքներս
Երկրորդ դեմք՝ դու, ինքդ , դուք ինքներդ
Երրորդ դեմք՝ նա, ինքը, նրանք, իրենք
1. Ես ինքս եմ կազմել բոլոր այդ փաստաթղթերը: Ո՞րն է ընդգծված հատվածի դերը նախադասություն մեջ:
2. Հայտնի է, որ Դուք հարգարժան մարդ եք: Ինչո՞ւ է Դուքը մեծատառ գրված:
3. Դուրս գրե՛ք անձնական դերանունները՝ նշելով դեմքն ու թիվը:
Կես ժամ անց ես տնից դուրս եկա և քայլեցի ճանապարհով:
Առաջին դեմք եզակի
Առաջին դեմք եզակի
Երբ ես ներս մտա բակ, նա , պատշգամբում նստած, կարդում էր:
առաջին դեմք եզակի երորդ դեմք եզակի
առաջին դեմք եզակի երորդ դեմք եզակի
Մենք լուռ առաջ քայլեցինք:
Առաջին դեմք հոքնակի
Առաջին դեմք հոքնակի
Նա առաջարկեց նստել:
երորդ դեմք եզակի
երորդ դեմք եզակի
Ես լուռ էի, ոչինչ չունեի ասելու:
առաջին դեմք եզակի
առաջին դեմք եզակի
Քիչ անց մոտեցավ նա:
երորդ դեմք եզակի
երորդ դեմք եզակի
4. Լրացրո՛ւ բաց թողնված անձնական դերանունները:
Տղան կքներ մինչև առավոտ, եթե դրսից եկող աղմուկը չարթնացներ նրան:
Մարդիկ գիշերային անձրևից հետո դեռ դուրս չէին եկել իրենց տներից: Նրանք շատ մրսկան են:
Նրանք քայլում էին խիտ թավուտում:
Քիչ հետո մենք գետափին էինք:
Անձնական դերանունների հոլովումը:
Անձնական դերանունները և այլ դերանունների մի մասն ունեն առանձնահատուկ՝ գոյականից տարբերվող հոլովում:
Ուղղական ես դու նա ինքը մենք դուք նրանք իրենք
Սեռական իմ քո նրա իր մեր ձեր նրանց իրենց
Տրական ինձ քեզ նրան իրեն մեզ ձեզ նրանց իրենց
Հայցական ինձ քեզ նրան իրեն մեզ ձեզ նրանց իրենց
Բացառական ինձնից քեզնից իրենից մեզնից ձեզնից նրանցից իրենցից
Գործիական ինձնով քեզանով նրանով իրենով ձեզանով նրանցով իրանցով
Ներգոյական ինձանում քեզնում նրանցում իրենցով ձեզնում նրանցում իրենցում
5. Որեշել դերանունի պաշտոնը տվյալ նախադասություններում:
Ես նախանձում եմ աղջկան:
ենթակա
ենթակա
Հիմա տան տղամարդը դու ես:
ստորոգյալ
6. Նախադասություններից առանձնացնել անձնական դերանունները, գրել դեմքը, թիվը, հոլովը:
Դու միշտ սիրալիր ես:
դու, երկրորդ դեմք, եզակի, ուղական
դու, երկրորդ դեմք, եզակի, ուղական
Իրեն ուղեկցիր քո սենյակ:
իրեն, երերդ դեմք,եզակի, տրական
իրեն, երերդ դեմք,եզակի, տրական
Ինձնից խորհուրդ հարցրու:
ինձնից առաջին դեմք եզակի բացառական
ինձնից առաջին դեմք եզակի բացառական
Արփինե Խաչատրյանի բլոգ 