День: 30 ноября 2020

Рубрика: Կենսաբանություն 2020 - 2021

Տեսողական վերլուծիչ

Опубликовано автором arpinekhachatryan

Դաս 7 (19.11.-23.11.)

Набросок (3)՛;

Ականագունդը պատված է երեք թաղանթներով՝ սպտակուցաթաղանթ, ակնաթաղանթ, ցանցաթաղանթ։ Սպիտակուցաթաղանթն ու ակնաթաղանթն իրականացնում են պաշտպանական և սնուցող գործառույթ։ Ակնագունդի դիմացը ծածկում է եղջերաթաղանթը։ Իսկ նրա տակ է ծիածանաթաղանթը, որը որոշում է աչքի գույնը։ Ծիածանաթաղանթի մեջտեղում բիբն է, որը կարող է ռեֆլեքսաբար մեծանալ և փոքրանալ։ Բբի հետևում է ակնաբյուրեղը, որը երկուռուցիկ ոսպնյակ է։ Ծիածանաթաղանթի հարևանությամբ թաարթիչավոր մարմիններն են, որի մկանները փոխոմ են ակնաբյուրեղի կորությունը։ Դրա շնորհիվ էլ մենք տեսնում ենք հստակ առարկայի պատկեր։ Ցանցաթաղաթը ակնագդնի ներքին թաղանթն է , որն ունի երկու տեսակի լուսընկալիչներ՝ցուպիկներ և սրվակներ։ Ցուպիկներն ընդ որում սրվակներից շատ են և ունեն բարձր լուսազգայություն։ Չնայած սրվակների քչությանը նրանք ընկալում են ու տարբերակում գույները վառ լույսի ժամանակ։Բբի դիմաց սրվակների կուտակման տեղը կոչվում է դեղին բիծ։ Ցանցաթաղանթի այն մասը, որտեղից հեռանում է տեսողական նյարդը և չունի ընկալիչներ կոչվում է կույր բիծ։ Առարկաներից արտացոլված ճառագայթներն անցնում են եղջերաթաղանթի, բբի և ոսպնյակի, ապակենման մարմնի միջով, բեկվում են, և ցանցաթաղանթի վրա ստացվում է առարկայի հստակ, բյց փոքրացած ու շրջված պատկերը։ Նյարդային ազդակները տեսողական նյարդով անցոնւմ են մեծ կիսագնդերի գոտի, որտեղ ձևավորվում է տեսողական զգայութնությունը, և մենք առարկան տեսնում ենք իր բնական դիրքով ու չափով։ 

Рубрика: Հայոց Լեզու 2020 - 2021

Ածանցներ

Опубликовано автором arpinekhachatryan

Հայերենի ածանցները բաժանվում են երկու մասի` նախածանցներ և վերջածանցներ: Նախածանցներ են կոչվում այն մասնիկները, որոնք ավելանում են բառի սկզբին, իսկ վերջածանցները ավելանում են բառի վերջին: Ածանցները  ունեն  բառակազմական արժեք, որոնք բառին նոր իմաստ են հաղորդում:

Օրինակ` տուն բառը պարզ բառ է, եթե նրան ավելացնում ենք -ային մասնիկը կամ ածանցը, բառի իմաստը ամբողջովին փոխվում է:
Հայերենի առավել գործածական նախածանցներն են`
հար — հարակից, հարատեւ
համ — համատեղ, համերաշխ
ան — անբախտ, անեզր
ապ — ապուշ, ապերջանիկ
դժ — դժբախտ, դժգույն
տ — տգետ, տձեւ
չ — չտես, չկամ
անդր — անդրկովկաս, անդրադարձնել
նախ — նախագահ, նախադիր
պար — պարբերություն, պարագիծ
թեր — թերակշիռ, թերություն
գեր — գերակշիռ, գերազանց
դեր — դերակատար, դերասան
մակ — մականուն, մակընթացություն
ենթ — ենթադրություն, ենթակա
փոխ — փոխաբերություն, փոխազդեցություն

Վերջածանցներ`
ձգան, հնձան — ան 
անձնական, պարբերական — ական 
սրթանոթային, աշխարհային — ային  
առաջադրանք, աշխատանք — անք
խորանարդ — արդ 
կավե, երկաթե — ե 
բանջարեղեն, մրգեղեն — եղեն 
գազանանոց, խորդանոց — անոց 
— ատ 
հասույթ, եզրույթ — ույթ 
հուզւոմ, բախում — ում 
պատմվածք — վածք 
— ացք 
-որդ 
-ու 
մարդուկ — ուկ 
գեղեցկուհի, ուսուցչուհի — ուհի 
բժշկություն, հիվանդություն — ություն 
— ուն 
-ածո
մարդիկ — իկ
չարիք, բարիք — իք
-յալ 
-յակ 
-ոն 
-արան

-արք
-ացի 
-ացու 
-մունք
-ոց
-ալի
-անի 
-ավետ
-ելի 
-եղ 
-կոտ

Տնային աշխատանք
Բառաշարքում ընդգծել –ակ վերջածանց ունեցող 6 բառ:

 Ազդակ, հնգյակ, հետնաբակ, կայծակ, աչքածակ, աղավնյակ, գլխահակ, օրինակ, երկտակ,  միակ, սայլակ:
                                          -ական վերջածանցով 

հնգական, ինքնափական, գաղթական, կարճամական, գոյական, մետաղափական, ողբերգական, գնահատական, ողբակական, փախստական: 

                                         —անք վերջածանցով 

անարգանք, ձիթհանք, կախարդանք, երգիծանք, հրամանք, տեղեկանք, անկյանք, օրհնանք, վարուցանք, տվայտանք, մեծաջանք: 

                                             -ատ վերջածանցով

բացատ, անապատ, կիսատ, պողպատ, գունատ, պոչատ, գթառատ, քննադատ, կրճատ, անաշխատ, քնատ: 

                                          -եղ վերջածանցով
գնդասեղ, հյութեղ, ուժեղ, աչագեղ, ահեղ, տգեղ, մարմնեղ, թիթեղ, հանճարեղ, անմեղ, շքեղ:

                                           -կոտ ածանցով
երազկոտ, կրակոտ, վախկոտ, մտածկոտ, ծակծկոտ, ալարկոտ, տատասկոտ, ամաչկոտ, աղմկոտ, մտածկոտ: 

Рубрика: Հանրահաշիվ

Դաս 15.

Опубликовано автором arpinekhachatryan

Դաս 15․

Հարցերի քննարկում։

Համարներ դասագրքից՝  119,120,121,124


ա)10·10·10·10=10000
10·10·10=1000
10·10=100
10·1=10
10·0=1
1/10
1/102=1/100
1/103=1/1000
1/104=1/10000

բ) 2·2·2·2·2=32
2·2·2·2=16
2·2·2=8
2·1=2
20=1
1/2
1/22=1/4
1/23=1/8
1/24=1/16
1/25=1/32

գ) -27
+9
-3
1
1/-3
1/9
1/27


ա) -1
-1
-1
1
1
բ) -1
1
1
1
1
գ) 4
-4
-4
4
4


ա) 17
բ) 3
գ) 1/81
դ) 1
ե) 9
զ) 1/9
է) -1
ը) 4
թ) 24
ժ) 0
ի) 128
լ) 0

ա) 50 = (-5)0
բ) 5-2 < 52
գ) (-2)3 < (-2)0
դ) -32 = (-3)2
ե) (-2)4 = 2-4
զ) -24 = 2-4