День: 20 мая 2021

§ 57. ՋԵՐՄԱՅԻՆ ՇԱՐԺԻՉՆԵՐ.

Ջերմաշարժիչներ են անվանում այն մեքենաները, որոնք վառելիքի ներքին էներգիան փոխարկում են մեխանիկական էներգիայի։

Ջերմաշարժիչի տեսակներն են՝ ներքին այրման շարժիչ, դիզելյային շարժիչ, շոգետուրբին, ռեակտիվ շարժիչ և այլն։

Ջերմաշարժիչի բնութագիրը դա օգտակար գործողության գործակիչն է (ՕԳԳ)։

Ջերմաշարժիչի ՕԳԳ է կոչվում կատարված օգտակար աշխատանքի հարաբերությունն այն ջերմաքանակին, որն ստացվել է վառելիքի այրումից։

Հարցեր

1. Բերե՛ք գոլորշու՝ ներքին մեխանիկական էներգիայի վերածվելու օրինակներ: 

Ջրի և սպիրտայրոցի բոցի միջև ջերմափոխանակության հետևանքով ջրի ներքին էներգիան մեծանում է, և որոշ ժամանակ անց ջուրը սկսում է եռալ։

2. Ի՞նչ է ջերմաշարժիչը: 

Ջերմաշարժիչներ են անվանում այն մեքենաները, որոնք վառելիքի ներքին էներգիան փոխարկում են մեխանիկական էներգիայի։

3. Թվարկե՛ք ջերմաշարժիչների տեսակները: 

Ջերմաշարժիչի տեսակներն են՝ ներքին այրման շարժիչ, դիզելյային շարժիչ, շոգետուրբին, ռեակտիվ շարժիչ և այլն։

4. Ի՞նչն են անվանում ջերմաշարժիչի օգտակար գործողության գործակից: 

Ջերմաշարժիչի ՕԳԳ է կոչվում կատարված օգտակար աշխատանքի հարաբերությունն այն ջերմաքանակին, որն ստացվել է վառելիքի այրումից։

5. Ո՞վ է հայտնագործել շոգեմեքենան

Առաջին փորձերը կատարել են անգլիացի մեխանիկ Թոմաս Սևերին (1698) և անգլլիացի գյուտարար Թոմաս Նյուքոմենը (1705)։ Իվան Պոլզունովը ստեղծեց (1763—1765 թթ.) առաջին շոգեօդափչման մեքենան։ Սակայն ժամանակակից շոգեմեքենայի նախատիպը Ջեյմս Ուատտի ունիվերսալ մեքենան էր (1774-1784), որի օգտակար գործողության գործակիցն անհամեմատ բարձր էր նախորդներից։

Թեմա՝ Պյութագորասի թեորեմը

Առաջադրանքներ՝ 366, 367,369


Պյութագորասի թեորեմ՝ a²+b²=c²
c²=a²+b²
c=a²+b²

ա) a2+b2=c2
6²+8²=36+64=100√=10
c=10
բ) a2+b2=c2
5²+12²=25+144=169√=13
c=13
գ) a2+b2=c2
3/7²+4/7²=9/14+16/14=25/14√=5/7
c=5/7
դ) a²+b²=c²
1²+3=1+3=4√(c²)=2
c=2

ա) a²+b²=c²
a²=144
b²=?
c²=169
b²=c²-a²
b²=169-144=25
b=5
բ) a²+b²=c²
a²=81
b²=?
c²=225
b²=c²-a²
b²=225-81=144
b=12
գ) a²+b²=c²
a²=4
b²=?
c²=5
b²=c²-a²
b²=5-4=1
b=1
դ) a²+b²=c²
a²=36
b²=?
c²=4b²
b²=c²-a²
b²=4b²-36=25
b=5