Իմ բառարանը

Նախագծի նպատակը

• ծանոթացում բառարանների, բառարանների տեսակների հետ

• բառարանից օգտվելու հմտությունների մշակում

• բառարանների ստեղծում` տերյանական, չարենցյան, թումանյանական, բարբառային, էպոսյան, համացանցային և այլն

Նախագծի խնդիրները

• ծանոթացնել սովորողին բառարանի հետ

• ուսումնասիրել բառարանների տեսակները

• սովորողի մոտ զարգացնել բառարանից օգտվելու հմտություններ

• խթանել, որ սովորողն ինքնուրույն բացի բառարանը (թղթային կամ էլեկտրոնային)

• կարողանա գտնել իրեն հետաքրքրող լեզվական միավորի մասին տեղեկություններ

• Բառարաններից դուրս գրեք բառեր, որոնց բացատրությունը հետաքրքիր էր,

• կազմեք բառարան, որտեղ կլինեն այսօր գործածվող բառեր, սակայն դրանք դեռևս չկան բառարաններում,

• ստուգաբանեք ձեզ հետաքրքրող ազգանուններն ու անունները,

• նշեք այն բառարանը, որն ամենից շատն եք գործածում։

Բառարաններ, որոնցից կարող եք օգտվել․

Արդի հայերենի բացատրական բառարան
Հայոց ազգանունների բառարան
Արական անձնանուններ
Իգական անձնանուններ
Հայոց անձնանուններ
Օտար բառերի բառարան
Հայոց լեզվի հոմանիշների բացատրական բառարան:

Անունների բացատրություններ

Անի — գեղեցիկ
Սարգիս — ծիածան
Նանե — մայր
Մաքս — ժամանակակից, լուրջ
Մանե — կույս
Արփինե/Արեգ — արև
Հայկ — հայ դյութազուն, հսկա
Արսեն — առնական, ամրակուռ
Լիա — հոգնած, քարայծ
Դավիթ — սիրեցյալ
Լեվոն — առյուծ
Նատալի — հարազատ
Սամվել — տուրք ասծո
Սերգեյ — արժանավոր, հարգելի
Սոֆյա — իմաստություն
Ֆելիքս — երջանիկ
Նարե — լուսավոր
Թաթուլ — Մեծ ձեռքերով
Օգտվել եմ <<Հայոց անձնանուններ>> ի բառարանից։

Հետաքրքիր բառերի բացատրություններ

Ֆրիկ – Անսովոր, վառ, էքստրավագանտ արտաքին տեսքով ու վարքով տարբերվող, ինչպես նաև՝ ոչ սովորական, սոցիալական կարծրատիպերից հրաժարվելու արդյունքում ձևավորված աշխարհայացք ունեցող մարդ:

Էկիվոկի – երկիմաստ ակնարկներ:

Տրոլ – համացանցում սադրիչ գործողություններ կատարող անձ:

Դևիանտ – նորմերին չհամապատասխանող մարդ:

Կատարսիս – մաքրագործման, էմոցիոնալ ուժգին ազդեցությամբ մարդու գիտակցության փոփոխություն:

Ատարակսիա— հոգեկան հանգստություն, անհողդողդություն, անվրդով վիճակ, իմաստնություն:

Իդոլատրիա -ինքնապաշտություն, ինքնախոնարհում, ինքն իրեն աստվածացում:

Депривация – Սեփական պահանջմունքների անբավարարվածության զգացողություն:

Ամոկ- Հանկարծակի առաջացող բուռն հոգեկան խանգարում:

Ֆրուստրացիա – Կյանքից կատարյալ հիասթափության շրջան:

Պալիֆրազիա – Խոսքի մեջ որոշակի բառերի և արտահայտությունների պաթոլոգիկ կերպով հաճախակի կրկնողություն:

Անտիմոնիա – դատարկ, անիմաստ խոսակցություններ:

Գապտոֆոբիա – այլ մարդկանց՝ իրեն կպչելու վախ:

Մոջո – ի սկզբանե աֆրիկական կախարդական հուռութք՝ երջանկության ու հաջողության համար, ներկայումս այս բառը ստացել է դրական վիճակ, հմայիչ խարիզմ նշանակությունը, որը, ի դեպ, կարելի է և կորցնել:

Ֆետիշ – կույր, չգիտակցված երկրպագության օբյեկտ:

Դիստիմիա – ճնշված, թախծոտ տրամադրություն:

Գեշտալտ – ձև կամ կերպար, որպես հոգեկան վիճակի ինչ-որ ամբողջական կազմավորում կամ նախահիմք:

Սենտենցիա – բարոյախրատական ուսուցում:

Ցուգցվանգ – շախմատում ստիպված կատարվող քայլ, որը վատացնում է այն խաղացողի դիրքը, ով կատարել է այդ քայլը: Լայն իմաստով՝ սա նշանակում է՝ իրավիճակ, որի ժամանակ ցանկացած կատարված քայլ միայն վատացնում է իրավիճակը:

Ֆրիսսոն – մարմնի փշաքաղվելը:

Աստիճանային խելք – վեճի ավարտին մտքին եկած հաջող փաստարկ:

Տեքստրովերտ – նա, ով իր զգացմունքների մասին ավելի հեշտորեն գրում է, քան խոսում:

Գլոսսոֆոբիա – հրապարակային ելույթների վախ:

Վերիֆիկացիա – Տեսության ստուգումը գործնականում կամ պարզապես համապատասխանության ստուգում:

Էպատաժ – Սկանդալային վարքագիծ, տպավորություն գործելու նպատակով բոլոր ընդունված նորմերի զանցառում:

բուլդոգ – ցլաշուն

լեքսիկոն – բառամթերք

դիսոնանս – անհամահունչություն
կասկադ – սանդղաջրվեժ

պարոդիա – ծաղրանմանակում

սենսացիա – ցնցադեպ

դագաղ – ննջատուփ

սինուս – ծոփք

տրամվայ – քարշակ

ֆրակ – պոչազգեստ

մաչո – օրիորդապնդիչ

պլենդուզ – հատակապատաճեղքային տափակափայտ

ռաժոկ – կրկնահարթամռթաբրդիչ

տրոլեյբուս – ինքնապոզասայլակ

Բարբառային բառերի բացատրություններ

անգլամազ-անխելք

բեթար-վատթար

գիրյավա-պահ, գյընգյըլըխտանա-հանգիստ, գիրթ-հանկարծ

դաբան-կրունկ, դըբըմբասմա-անմիջապես, դանգլա-անխելք, դիլոթը կերած-կատաղած, դըրբըզա-դարպաս

զարափաթ-կատակ, զըռփի-մեծ

ըռըշկետան-գոգնոց, ըլբաստրակ-նապաստակ

թոռնսքյինամ-խելքը թռցրած, թամաքյար-ագահ, թաթարյախնի-շտապ, թափշուր անել-ապսպրել, թադարիքյ-պատրաստություն

ժաղա-ժպիտ, ժըմաժենք-իրիկնամուտ

լեթված-լկստված

խըզյատակ-վիզ, խըբըրբիզան-լուր տանող-բերող

ծծեյն-ճկույթ, ծուլուլ-լոզեր

կածյ-կածյ-տաք, կա-վերցրու, կռզնոտ-խուճուճ, կըռեքյ-ատամ, կիշիկիրյող-շատ տգեղ, կուճիր-փոքր, կյեռտնուկ-գորտ, կընդըկաթյուկ-մեկումեջ, կըզնըված-ջղայնացած

հանգը-հունգը-ուր որ է, հոքյութմաթ-պետություն/ իշխանություն, հըթըյաթ-էկոնոմիա, հըղե-ճանապարհ, հուրըմյարագյ-սիրուն, հըլըղորել-մերսել

ղարաչի-կռվարար, ղըրաղդան-կողքից, ղաշյանգ-գեղեցիկ, ղրփել-ուժեղ քորել, ղեյն-եղունգ, ղաթումը-մեկ-մեկ, ղափաղ-կափարիչ, ղըրաղդան-կողմնակի, ղորթ-ճիշտ

ճիլըճելլի-արագ-արագ, ճլորած-թառամած, ճինջիմինջեղնը-ճանճեր, ճըռճոռ-փորոտիք, ճընգըլճոտեր-փոքր երեխաներ

մուկլիմանդիլ-սարդոստայն, միկա-քիչ, մինհուվուրան-շուտով, մըշտըլըղ-մաղարիչ, մահըրմա-սրբիչ, մըղափուն-ափսոս, մըղակ-դուռ, մաղբուն անել- փչացնել

յերիշ-տեմպ

շուլուղչի-կատակասեր, շըմբալութ-շագանակ, շիլիփիթավա-թափթփված

չոլ-փողոց, օգտագործվում է նաև որպես զուգարան, չըմփալախ-ապտակ, չըդըլհադի-ոտաբոբիկ, չախմուր-կապուտաչյա

պիծի-փոքր, պեժինք-օժիտ, պտոկ-եզր/ ծայր, պղոճ-բլոճ, պորտման-դրամապանակ

ռխկալի-կափարիչ

սունի-առանց շաքարի թեյ, քցյովի-շաքարով թեյ, սաբավ-իբր, սիլեթա-աներես, սըբըլդրան-տկլոր, սայա-սըլընգե-հասարակ, սողան-սոխ, սիկի-սիկի անել — ժլատություն անել

տուզնը-սոված, տուլաշ-պնդաճակատ/ աներես, տալեք-ափսե

վահրը-թարախ, վիսի-վիսի անել-նվնվալ

ցինգռի-թափթփված, ցորցոտ-սառը

ուլուպուտիկ անող-ավար, ուռթանա-առավոտյան

փայկա-սվիտեր, փյադա-քայլելով, փադառի-անուշադիր, թափթփված, փալավատ անել-խաբել

օյամիշ լինել-սթափվել