Месяц: Май 2022

Рубрика: Աշխարհագրություն 9

Հհ-ն անտառային տնտեսության ոչնչացման պատճառները

Опубликовано автором arpinekhachatryan

Հայաստանի անտառներ

ՀՀ-ում անտառածածկ մակերեսը կազմում է 289.2 հա կամ ընդհանուր տարածքի մոտ 9.7%-ը: Այս ցուցանիշով Հայաստանը դասվում է սակավ անտառածածկ ունեցող երկրների շարքին (ոչ ավելի, քան 10%-ը)։

Հայաստանի անտառները միայն վերջին 100 տարվա ընթացքում 2 անգամ ենթարկվել են գերհատումների: 1-ին անգամ 1930-50-ականներին, երբ արդյունաբերական նպատակներով տարեկան հատվում էր 450 հազ. խմ3 բնափայտ: 2-րդ պիկը 90-ականներին էր՝ կապված էներգետիկ ճգնաժամի և տնտեսական շրջափակման հետ: Այդ տարիներին (92-95թթ.) վնասվեց մոտ 27 հազ. հա անտառ կամ անտառածածկ տարածքի շուրջ 8%-ը:

Պաշտոնական տվյալների համաձայն՝ ապօրինի ծառահատումների քանակը 2017թ-ին նախորդ տարվա համեմատ աճել է 14 անգամ։ Այս փաստը կարելի է բացատրել երկու տեսանկյունից․ կամ իսկապես ավելացել են ապօրինի ծառահատումները, կամ պարզապես նախորդ տարիների համեմատ 2017թ-ին պատկան մարմիններն ավելի աչալուրջ էին ու շատ դեպքեր են արձանագրել։

Անտառների դեգրադացման գլխավոր պատճառներից մեկն էլ հրդեհներն են։ Միայն 2017թ. ընթացքում հրդեհվել է 1112 հա անտառածածկ տարածք՝ այն դեպքում, երբ 2013-2016թթ. ընթացքում հրդեհված անտառածածկույթը կազմել է ընդամենը 194 հա։ Հրդեհների աննախադեպ աճ է գրանցվել նաև 2019թ. առաջին կիսամյակում:

Նման տեմպերով առաջ շարժվելու դեպքում մենք կկորցնենք անտառի էկոլոգիական, տնտեսական ու սոցիալական գործոնների ազդեցությունը, քանի որ որքան քիչ անտառ, այնքան ավելի կեղտոտ օդ, ջուր, հողերի դեգրադացիա, համաճարակային բռնկումներ, կլիմայական հետագա փոփոխություններ, բերքի անկում, ինֆեկցիոն, սիրտ-անոթային, քաղցկեղային հիվանդություններ և այլն:

Հիշենք, որ 1 ծառը կարելի է հատել 5 րոպեում, իսկ այն վերականգնելու համար պահանջվում են տարիներ։

Рубрика: English 9

Hometask for 10.05

Опубликовано автором arpinekhachatryan

Task 1. Read the text, translate the last passage into English:

Two friends were camping together. Their names were Jim and Tim. Tim was very lazy. The first evening of their holiday, Jim said to Tim, ‘Here’s some money. Go and buy some meat.’

‘I’m too tired,’ answered Tim. ‘You go.’ So Jim went to buy the meat. When he came back, he said to Tim, ‘Now, here’s the meat. Please cook it.’ But Tim answered, ‘No, I’m not good at cooking. You do it.’ So Jim cooked the meat. Then Jim said to Tim, ‘Cut the bread,’ but Tim answered, ‘I don’t want to,’ so Jim cut the bread.

That he said to Tim:
-Please, go and bring a water
-No, I won’t go, I don’t want to get my clothes dirty, — answer the Tim, and Jim bring the water
Then Jim said:
-The lunch is ready, come to eat.
-That I will do, answer the Tim, — I won’t say «no» every time?

Հետո նա ասաց Թիմին.

-Խնդրում եմ, գնա և ջուր բեր:

-Ոչ, չեմ գնա, չեմ ուզում հագուստս կեղտոտել,- պատասխանեց Թիմը, և Ջիմն ինքը բերեց ջուրը:

Ապա Ջիմն ասաց.

-Ճաշը պատրաստ է, արի ուտելու:

-Այ դա ես կանեմ, պատասխանեց Թիմը, -հո ամեն անգամ «ոչ» չե՞մ ասելու:

Do the reported speech

  1. “How often do you go to the cinema?” She asked me ______________________________________________________
  2. “Do you live in London?” She asked me ______________________________________________________
  3. “Did he arrive on time?” She asked me ______________________________________________________
  4. “Please help me carry this” She asked me ______________________________________________________
  5. Could you please open the window?” She ______________________________________________________________

Task 2. Read the text, translate the last passage into English:

When the Americans were getting ready to send their first men to the moon, an old Irishman was  watching them on television in the bar of a hotel.

There was an Englishman in the bar too, and he said to the Irishman, ‘The Americans are very clever, aren’t they? They’re going to send some men to the moon. It’s a very long way from our world.’

‘Oh, that’s nothing,’ the Irishman answered quickly. ‘The Irish are going to send some men to the sun in a few months’ time. That’s much farther away than the moon, you know.’

American was surprised to heard that
-Օf course,- he said, — but in the sun too hot for people.
Irish laughed and answer:
-The Irish are not stupid, we will not go during the day, we will go there at night.

Անգլիացին զարմացավ՝ լսելով դա:

-Իհարկե,-ասաց նա,- բայց արևի վրա չափազանց շոգ է մարդկանց համար:

Իռլանդացին ծիծաղեց և պատասխանեց.

-Իռլանդացիները հո հիմար չեն, մենք արև ցերեկով չենք գնա, այլ կգնանք այնտեղ գիշերով:

Do the reported speech

  1. “Go to bed!” She ______________________________________________________________
  2. “Do your homework!” She told me ________________________________________________________
  3. “Don’t smoke!” She ______________________________________________________________
  4. “Don’t make a mess!” She ______________________________________________________________
  5. Do the washing-up!” She ______________________________________________________________
Рубрика: Պատմություն 9

Թեմա 33. Խորհրդային Հայաստանի տարածքային հիմնախնդիրները: Մոսկվայի և Կարսի պայմանագրերը

Опубликовано автором arpinekhachatryan

Ալեքսանդրապոլի պայմանագրի վերանայման նկատմամբ քեմալական Թուրքիայի ժխտողական դիրքի պատճառով Հայաստանն ապավինում էր Ռուսաստանի օգնությանը։ Ավելի ճիշտ, վերջինս ստանձնել էր հայ-թուրքական հարաբերությունների կարգավորումը։ Թուրքիան, իր հերթին, 1920-1921 թթ. օգտագործում էր Հայկական հարցը՝ զիջումներ կորզելու համար ինչպես Անտանտի երկրներից (Անգլիա, Ֆրանսիա և ուրիշներ), այնպես էլ Ռուսաստանից։

1921թ. սկզբին, երբ ընթանում էր մոսկովյան կոնֆերանսի նախապատրաստությունը, թուրքական կողմն ամեն ինչ անում էր նախապես իր օգտին լուծելու հարցերը, հակառակ դեպքում սպառնալով անցնել Անտանտի կողմը։ Եվ նա հասավ իր նպատակին։ Ռուսաստանը հայկական հողերը նվիրաբերեց Թուրքիային։ Նա փորձում էր դա արդարացնել համաշխարհային հեղափոխության շահերով։ Այս վերջինի նպատակով, նշել է Վ. Լենինը, մենք ստիպված ենք ժամանակավորապես զոհաբերել հայ աշխատավորների շահերը։ Կարսի և մյուս տարածքների համար, բազմիցս կրկնել են Ի. Ստալինը և մյուս ղեկավարները, չարժի կռվել Թուրքիայի հետ։ Իսկ Գ.Չիչերինի հայանպաստ դիրքորոշման (հողային պահանջի) առթիվ Ի. Ստալինը հեռագրել է Վ. Լենինին, թե դա հայկական իմպերիալիստական պահանջ է, ուստի չպետք է թույլ տալ։

Страницы: 1 2
Рубрика: Uncategorized

Դանիել Վարուժան

Опубликовано автором arpinekhachatryan

Դանիել Վարուժան (Դանիել Չպուգքյարյան) (ծնվել է ապրիլի 20-ին 1884թ., Օսմանյան կայսրություն, մահացել է օգոստոսի 26-ին 1915թ. 31 տարեկանում) XX դարի արևմտահայ բանաստեղծ։ Դանիել Վարուժանի ստեղծագործության էությունը եղավ գեղեցկության, ուժի ու աշխատանքի փառաբանության տարերքը։
Վարուժանի կյանքը թեպետև ընդհատվեց երիտասարդ հասակում, բայց նա ստեղծեց հասարակական մեծ բովանդակության և գեղարվեստական կատարյալ ձևերի պոեզիա։

Անդաստան

Արևելյան կողմն աշխարհի
Խաղաղությո՜ւն թող ըլլա…
Ո՛չ արյուններ, քրտինք հոսին
Լայն երակին մեջ ակոսին.
Ու երբ հնչե կոչնակն ամեն գյուղակի՝
Օրհներգությո՜ւն թող ըլլա:

Արևմտյան կողմն աշխարհի
Բերրիությո՜ւն թող ըլլա…
Ամեն աստղե ցող կայլակի,
Ու ամեն հասկ ձուլե ոսկի.
Եվ ոչխարներն երբ սարին վրա արածանին՝
Ծիլ ու ծաղի՜կ թող ըլլա:

Հյուսիսային կողմն աշխարհի
Առատություն թող ըլլա…
Ոսկի ծովուն մեջ ցորյանին
Հավետ լողա թող գերանդին.
Ու լայն ամբարն աղուններուն երբ բացվի՝
Բերկրությո՜ւն թող ըլլա:

Հարավային կողմն աշխարհի
Պտղաբերում թող ըլլա…
Ծաղկի՜ մեղրը փեթակներուն,
Հորդի գինին բաժակներուն.
Ու երբ թխեն հարսերը հացը բարի՝
Սիրերգությո՜ւն թող ըլլա։

Դանիել Վարուժանի «Անդաստան» բանաստեղծությունը մարդասիրական բնույթ ունի։ Բանաստեղծության մեջ հեղինակը օրհնում է աշխարհի չորս կողմերը։
Անդաստանի արարողության խորհուրդը աշխարհի չորս կողմերի օրհնությունն է։ Հնում անդաստանի արարողությունը կատարվել է եկեղեցուց դուրս։ Ըստ եկեղեցական տոնացույցի «անդաստան ելանել» կամ «անդաստան օրհնել» նշանակում է եկեղեցու ատյանում շրջելով՝ աշխարհի չորս կողմերը օրհնել։

Рубрика: Русский язык 9

Домашнее задание

Опубликовано автором arpinekhachatryan

Упражнение 19. Прочитайте текст. Восстановите пропущенные
глаголы движения.
Мой старший брат очень любит природу. Обычно в воскресенье, особенно
летом и осенью, он идёт в лес. Целый день он может гулять по лесу, по полям или сидеть на берегу лесного озера. Однажды я пошла с ним и увидел, как утки летали над озером, как они потом садятся на воду, как плывутпо озеру. Часами он мог гулять по лесу и смотреть, как прыгают белки по деревьям. Летают птицы бегают муравьи. От брата я узнал много интересного о жизни леса, научился понимать и любить природу.

Упражнение 21. Скажите, что было дальше, используя глаголы
движения.

  1. Мы сели в автобус и поехали в магазин. 2. В магазине мы купили хлеб и я пошлa на занатия . 3. Кончились занятия, и я пошла к Антону. 4. Антон сдал экзамен и мы пошли в парк. 5. Дождь кончился и мы с Антоном пошли по домам.
Рубрика: Պատմություն 9

Թեմա 32. Հայկական հարցը Փարիզի վեհաժողովում

Опубликовано автором arpinekhachatryan

Հայկական պատվիրակությունները Փարիզի կոնֆերասում։ ՀՀ գլխավոր խնդիրներ հայկական հարցի լուծումը՝ արևմտյան նահանգները միացնել ՀՀ-ին և ստեղծել միացյալ անկախ Հայաստան։ 1918 հոկտեմբեր 30-ին ստորագրված Մուդրոսի զինադադարով Թուրքիան ընդհունեց պարտություն և դուրս եկավ պատերազմից։ Քառյակ միության միյուս երկրներն էլ պարտվեցին և ավարտվեց առաջին համաշխարհայինը։ 1919թ․ բացվեց Փարիզը կոնֆերանսը։ Այդտեղ Անտանտի երկրները պետք է հաշտության պայմանագիր կնքվեր Քառյակ միության երկրների հետ։ Անտանտի դաշնակիցներ համարվում նաև Հայաստանը, որովհետև համաշխարայինի ժամանակ ահռելի մարդկային և նյութական կորուստներ է ունեցել։ Ուստի Հայաստանը ուներ բոլոր հիմքերը ներկայանալ Փարիզի խորհրդաժողովին։ Հայաստանի շահերը պաշտպանելու համար կոնֆերանսի մեկնեց պատվիրակությունը Ավետիս Ահարոյանի նախագահությամբ։ 1912թ թվականից Փարիզում գործում էր Ազգային պատվիրաությունը եգիպտահայ ազգային գործիչ, Հայկական բարեգործական ընդհանուր միության հիմնադիր Պողոս նուբար Փաշայի գլխավորությամբ։ Փարիզի խաղաղությանխ խորհրդաժողովին Հայաստանի կառավարության և Ազգային պատվիրակության միջև ծագել էին տարակարծություններ։ Չնայած դրան երկու պատվիրակությունները համատեղ մեծ աշխատանք կատարեցին Հայկական հարցը լուծելու համար։ 1919թ․ փետրվարին խաղաղության խորհրդաժողովին նրանք ներկայացրեցին Հայաստանի պահանջները կարճ ասած ծովից ծով Հայաստանի տարացքն էին պահանջում։ Անտեսելով կառավարության հրահանգը տարածքային պահանջների հարցում ստորագրվեց ծովից ծով պահանջներին փաստաթուղթը։

Հայասատանի մանդատի հարցը։ Միացյալ Հայաստանի գաղափարի իրականացման համար կարևոր էր նաև մանդատի հարցը։ Այսինքն՝ անհրաժեշտ էր, որ մի հզոր պետություն հովանավոր էր Միացյալ Հայաստանին։ Հայկական պատվիրակությունները ցանկանում էին Հայաստանի մանդատը հանձնել ԱՄՆ-ին կամ նորաստեղծ Ազգերի լիգային։ Փարիզի խաղաղության խորհրդաժողովը և նորաստեղծ Ազգերի լիգան որոշում են Հայաստանի մանդատը հանձնել ԱՄՆ-ին։ ԱՄՆ-ի նախագահ Վուդրո Վիլսոնըպատվիրակություն ուղարկեց տարածաշրջան ուսումնասիրելու Հայաստանի խնամակալությունը ստանձնելու պայմաներն ու հնարավորությունները։ Բայց Հայաստանի վատ վիճակի պատճառով ԱՄՆ-ի սենատը 1920թ․ հունիսի 1-ին Վիլսոնի կամքի հակառակ հրաժարվեց ընդհունել Հայաստանի մենդատը։

Սան Ռեմոյի Խորհրդաժողովը։ 1920թ․ ապրլին Իտալիայի Սան Ռեմո քաղաքում կայացավ Անտանտի տերությունների ղեկավարների խորհրդաժողով, որտեղ մշակվեց և Թուրքիային ներկայացվեց հաշտության պայմանագրի նախագիծը։ ԱՄՆ-ի Նախագահ Վիլսոնը ստանձնեց պարտավորություն, իբրև միջնորդ, գծելու հայ-թուրքական սահմանը։

Սևրի պայմանագիր։ 1920թ օգոստոսի 10-ին Փարիզի Սևր արվարձանում Անտանտի երկրները Թուրքիայի հետ կնքեցին հաշտության պայմանագիր։ Պայմանագրի 88-93րդ հոդվածները վերաբերվում էին Հայաստանին։ Օսմանյան Թուրքիան պարտավորվում էր ճանաչել միացյալ Հայաստանը։ Հայաստանին էին անցնելու Էրզրումի, Տրապիզոնի, Վանի և Բիթլիսի նահանգներ ոչ ամբողջությամբ ընդհամենը 90 հազար քառ․ կմ ելքով դեպի Սև ծով։ Սակայն հետագա դեպքերն ու իրադարցուցյունները աննպաստ ընթացան։ Սրև պայմանագիրը մնաց թղթի վրա։ Թուրքիայի խորքերում ծավալվել էր ազգայնական զինված մի շարժում թուրք գեներալ Մուստաֆա Քեմալի գլխավորությամբ։ Քեմալականները չնդունեցին սուլթանական կառավարության ստորագրած Սևրի պայմանագիրը։ Միյուս կողմից Սևրի պայմանագիրը ստորագրած Հայաստանի դաշնակից համարվորղ պետություները մոռացուցյան մատնեցին իրեց կողմից ստորագրած պայմանագիրը։

Рубрика: Հայոց Լեզու 9

Գործնական Աշխատանք

Опубликовано автором arpinekhachatryan

1․Բառարանի օգնությամբ գրիր տրված բառերի բացատրությունը:

Միամորիկ~մոր միակ զավակը
քանքար~ոսկե կամ արծաթե մետաղադրամ
քենակալ~անուսին
մաքառել~պայքարել
անտունի~ժողովրդական երգի տեսակ
դրվատել~գովել
մախաղ~փոքրիկ տոպրակ որի մեջլցնում են ուտելիքի պաշար

2․Համապատասխանեցրու դարձվածքները տրված բացատրություններին:
Գլուխը լցնել դրդել մի արարքի
թևերը փռել պաշտպանել
աստծու կրակ չարաճճի
արյունը ջուր դառնալ խիստ վախենալ
առաջին ջութակ գլխավոր դեմք
3․Բառակազմական վերլուծության ենթարկիր տրված բառերը (օրինակ՝ միջնապատ-մեջ(արմատ)+ին(ածանց)+ա(հոդակապ)+պատ(արմատ)
թրաշուշան~թուր(արմատ)+ա(հոդակապ)+շուշան(արմատ)
դաշունահարված~դաշույն(արմատ)+ա(հոդակապ)+հարել(արմատ)+ված(ածանց)
պարագիծ~պար(ածանց)+ա(հոդակապ)+գիծ(արմատ)
շքերթ~շուք(արմատ)+երթ(արմատ)
տնանկ~տուն(արմատ)+անկ(ածանց)
տնտեսուհի~տուն(արմատ)+տես(արմատ)+ուհի(ածանց)
հարսնացու~հարսն(արմատ)+ացու(ածանց)
ջրամբար~ջուր(արմատ)+ամբար(արմատ)

4․Տրված բարդ բառերի առաջին բաղադրիչները փոխելով՝ ստացիր նոր բառեր․
բարձրագագաթ -լեռնագագաթ, սրագագաթ
քաղցրաձայն — բաղաձայն, բարձրաձայն
վսեմաշուք- գեղաշուք, ոսկեշուք
տիրակալ- տնակալ, կալվածակալ
վճռաբեկ-սրտաբեկ, հոգնաբեկ
սառնաղբյուր-պաղաղբյուր
վարկանիշ- էջանիշ, բարձրանիշ
դալկադեմ- գորշադեմ, խոժոռադեմ
ցատկահարթակ~ բեմահարթակ, սարահարթակ
հոռետես-տնտես, ականատես
Բաղադրյալ բառերը լինում են բարդ, ածանցավոր և բարդածանցավոր

5․ Յուրաքանչուր եռյակից կազմի՛ր երեքական բաղադրյալ բառ:
Սենյակ, հյուր, խաղ ~ հյուրասենյակ, խաղասենյակ, հյուրախաղ
Ձյուն, ծաղիկ, շատ ~ ձնծաղւկ, ծաղկաշատ, ձյունաշատ
Սեր, ընկեր, զրույց ~ զրուցասեր, ընկերասեր, զրուցընկեր
Գիծ, ուղիղ, անկյուն ~ ուղղանկյուն, ուղղագիծ, անկյունագիծ
Երգ, պար, խումբ , պարախումբ, երախումբ, պարերգ
Քաղաք, պետ, գյուղ ~ գյուղապետ, քաղաքապետ, քաղաքագյուղ

6․ Տրված են նախադասություններ․

  1. Կետադրի՛ր նախադասությունները, մեկնաբանի՛ր։
  2. Կազմի՛ր ձայն, թշնամի, տուն, քարաժայռ, մարդ, կին բառերի հոգնակին։
    ձայներ, թշնամիներ, տներ, քարաժայռեր, մարդիկ, կանայք:
  3. Ներքևի նախադասությունների մեջ գտի՛ր հատուկ անունները։
  4. Որոշի՛ր ձայնին (1-ին նախ.), մարդուն (2-րդ նախ.), ափին (3-րդ նախ.), տղային (4-րդ նախ.), թշնամուդ (6-րդ նախ.) բառերի հոլովները։
  5. Գտիր նախադասություններում 1 բառ, որի բոլոր վանկերը բաց լինեն։
  6. Նախադասություններում գտիր և ընդգծիր կապերն ու կապական բառերը։
  7. Գտիր նախադասություններում մեկական սահմանական, ըղձական, հրամայական, ենթադրական եղանակի բայ։
  8. Նշված ժամանակաձևերից ո՞րը չկա տրված՝ նախադասություններում. անցյալ կատարյալ, վաղակատար անցյալ, անկատար ներկա, ապակատար ներկա։

1.Շների ձայնին մի քանի հոգի դուրս եկան վրաններից նայեցին նրանց կողմը։

  1. Նրան թվաց օձը խայթեց ակնոցավոր մարդուն։
  2. Բասուտա գետի մյուս ափին քարաժայռերի վրա, թառել են մի քանի տներ։
  3. Խսիրի վրա պառկեց նաև կինը ծածկելով փոքրիկ տղային։
  4. Քամուց հնձանի դռնակը մեղմ ճռնչում էր հիշեցնելով մի հին երգ։
  5. Հասկացրու թշնամուդ, որ ամեն վայրկյան պատրաստ ես պատերազմելու և նա կհրաժարվի զենքի ուժով քեզ ընկճելու մտքից։
  6. Հիշենք Չինգիզ Այթմատովի հիշողությունը կորցրած հերոսին։
  7. Ես ապրելու ուժ էի ստանում դահլիճների ու հրապարակների հայ երգով ու խոսքով ոգեշնչված բազմությունից։
  8. Հովտում երևում էր Գաբրիելի պապի առասպելական շինարարի ձեռքով հիսուն տարի առաջ կառուցած եկեղեցին։
  9. Ամենագեղեցիկ իրը առօրեական դառնալով միշտ մի բան կորցնում է իր արժեքից։
Рубрика: Քիմիա 9

Ուղղորդող Հարցեր

Опубликовано автором arpinekhachatryan
  • Ո՞ր   տարրերն  են  ավելի  շատ, մետաղները, թե՞  ոչ  մետաղները, ինչու՞:

Մետաղները մոտ 4 անգամ ավելի շատ են քան ոչ մետաղները

  • Ո՞ր   առանձնահատկություններն  են  բնորոշ  բոլոր  մետաղներին:

Մետաղական փայլ (բնորոշ է ոչ միայն մետաղների համար. առկա է նաև ոչ մետաղներ յոդի և գրաֆիտի տեսքով ածխածնի մոտ)

Հեշտ մեխանիկական մշակման հնարավորություն (տե՛ս պլաստիկություն, սակայն որոշ մետաղներ, օրինակ գերմանիումն ու բիսմութը պլաստիկ չեն)

Բարձր խտություն (սովորաբար մետաղները ոչ մետաղներից ծանր են)

Հալման բարձր ջերմաստիճան (բացառություններ են՝ սնդիկն ու ալկալիական մետաղները)

  • Մեկնաբանեք  մետաղների  ֆիզիկական   հատկությունները:

Բարձր ջերմահաղորդականություն

լավ էլեկտրահաղորդականություն

  • Մեկնաբանեք  մետաղների   քիմիական   հատկությունները, այսինքն  մետաղների  փոխազդեցությունը  պարզ    և  բարդ  նյութերի  հետ  ռեակցիաների  հավասարումները:

Այլ տարրերի ատոմների հետ փոխազդելիս մետաղների ատոմներն էլեկտրոններ են տրամադրում և, որպես արդյունք, միայն դրական լիցքավորված իոններ առաջացնում:

Յուրաքանչյուր մետաղ աղերի լուծույթներից դուրս է մղում այլ մետաղներ, որոնք լարվածության շարքում իրենից հետո են տեղադրված, իսկ ինքը դուրս է մղվում իրենից առաջ տեղադրվածներից:

  • Որո՞նք   են   մետաղների  ստացման   ընդհանուր   եղանակները, գրեք  համապատասխան  ռեակցիաների  հավասարումները:

Մետաղների մեծ մասը հանդիպում է բնության մեջ միացությունների և հանքաքարերի ձևով։ Նրանք կազմում են օքսիդներ, սուլֆիդներ, կարբոնատներ և այլ քիմիական միացություններ։

Ալյումինը նաև ստանում են կավի բարծր ջերմաստիճանում էլեկտրական հոսանքի ազդեցության ենթարկելով։

  •  Ի՞նչ  է  Էլեկտրոլիզ՝ էլեկտրատարրալուծումը, ո՞ր  մետաղներն  են  ստանում  այդ եղանակով

Էլեկտրոլիզ, ֆիզիկաքիմիական գործընթաց, էլեկտրական հոսանքով նյութի քայքայում։ Իոնները ստանում են ուղղորդված շարժում, երբ էլեկտրոլիտի լուծույթը կամ հալույթը տեղավորում են էլեկտրական դաշտում։ Դրական լիցքավորված իոնները՝ կատիոնները, շարժվում են դեպի բացասական աէլեկտրոդը՝ կաթոդը, իսկ անիոնները՝ դեպի դրական լիցք կրող էլեկտրոդը՝ անոդը։

Рубрика: Քիմիա 9

Լաբորատոր փորձ

Опубликовано автором arpinekhachatryan

Լաբորատոր  փորձ 1. Ակտիվ   մետաղներից՝  ցինկի   փոխազդեցությունը  աղաթթվի հետ:
ա) Գրեք  ընթացող  ռեակցիայի   հավասարումը, հավասարեցրեք
էլեկտրոնային  հաշվեկշռի   եղանակով,  նշեք  վերականգնիչը  և օքսիդիչը:
բ)  Կատարեք  հաշվարկ.  որքան   գազ   կանջատվի մլ (ն.պ.),եթե
փորձի   համար  վերցվել  է  2,6 գ  ցինկ:

CuSO4+Fe->Cu_+FeSO4

Լաբորատոր  փորձ 2Ալկալիական  մետաղներից   նատրիումի  փոխազդեցությունը   ջրի  հետ            

  ա) Գրեք  ընթացող  ռեակցիայի   հավասարումը,
հավասարեցրեք էլեկտրոնային  հաշվեկշռի    եղանակով,  նշեք  վերականգնիչը  և օքսիդիչը:

2Na+H2 OH->2Na OH + H2^

  բ)  Կատարեք  հաշվարկ.  որքա՞ն   է  լուծույթում  ստացված  նյութի  զանգվածային  բաժինը (%), եթե  փորձ  կատարելիս  վերցվել է 2,3 գ նատրիում, իսկ  ջուրը՝  50 մլ:Ա

Լաբորատոր փորձ 3Պղնձի ստացումը իր աղից՝ պղնձարջասպից CuSO4 · 5H2O, ակտիվ մետաղով՝ երկաթով:
ա) Գրեք ընթացող ռեակցիայի հավասարումը, հավասարեցրեք
էլեկտրոնային հաշվեկշռի եղանակով, նշեք վերականգնիչը և օքսիդիչը:
բ) Կատարեք հաշվարկ. որքան է ստացված պղնձի զանգված, եթե
ձողի զանգվածի փոփոխությունը եղել է 0,8 գ:

https://youtube.com/watch?v=IMGzVXgxxsc%3Fversion%3D3%26rel%3D1%26showsearch%3D0%26showinfo%3D1%26iv_load_policy%3D1%26fs%3D1%26hl%3Dru%26autohide%3D2%26wmode%3Dtransparent

Рубрика: Աշխարհագրություն 9

ՀՀ-ն տրանսպորտի հիմնական տեսակները

Опубликовано автором arpinekhachatryan

Դասի հղում։

  1. Բնութագրե՛ք և գնահատե՛ք ՀՀ տրանսպորտային աշխարհագրական դիրքը:

    ՀՀ տրանսպորտային աշխարհագրական դիրքը պայմանավորված է տրանսպորտի տարբեր տեսակներից: Միայն չունենք ծովային ուղղիներ, որը տնտեսապես վատ է ազդեցություն ունի մեր վրա:
  2. Ի՞նչ գործոններով է պայմանավորված ՀՀ երկաթուղային ավտոմոբիլային, խողովակաշարային, օդային և էլեկտրահաղորդման տրանսպորտի տեղաբաշխումը:

    Տվյալ տրանսպորտային միջոցների տեղաբաշխման գործոններից է աշխարհագրական դիրքը։ Կարևոր դեր ունի, նաև հարևան պետությունների հետ հարաբերությունները, քանի որ թշնամի երկրներին մոտ ճանապարհներ կառուցելը այդքան էլ ապահով չէ։
  3. Բնութագրե՛ք երկաթուղու նշանակությունը ﬔր երկրի ներքին և արտաքին տնտեսական կապերի զարգացման համար:

    Երկաթուղու նշանակությունը ներքին տնտեսության մեջ միանգամից մի քանի ճյուղ կբարելավվի՝ գյուղատնտեսությունից մինչև զբոսաշրջություն։ Երկաթուղու նշանակությունը արտաքին տնտեսության մեջ կապերը կբարելավվի այլ երկրների հետ և փոխադարձ ռեսուրսները ավելի մատչելի և արագ կներմուծվեն։
  4. Ի՞նչ հեռանկարներ կարող է բացել Հայաստանի համար Իրան–Հայաստան ﬕջազգային տարանցիկ երկաթգծի, գազամ ղի, նավթամուղի և ավտոմոբիլային ճանապարհային ﬕջանցքի կառուցումը: